Gunningswijzen

Aanbesteding

De aanbesteding is een procedure waarvan de aanbestedende overheid altijd kan gebruikmaken. De aanbestedende overheid gunt de opdracht aan de inschrijver die de interessantste offerte op basis van de prijs heeft ingediend, zonder rekening te houden met andere criteria.

Er bestaan twee types van aanbesteding: de open en de beperkte aanbesteding

Open aanbesteding: elke geïnteresseerde onderneming mag in principe een offerte indienen. De selectie van de kandidaten en de analyse van de offertes gebeuren in één enkele fase.

Beperkte aanbesteding: enkel de door de aanbestedende overheid aangezochte ondernemingen mogen een offerte indienen. De procedure verloopt in twee fasen: de selectie van de kandidaten en daarna de indiening van de offertes door de geselecteerde kandidaten.

De open of beperkte aanbesteding in een notendop

Wanneer de aanbestedende overheid beslist om de opdracht via aanbesteding te plaatsen, moet ze worden gegund aan de inschrijver die de laagste regelmatige offerte heeft ingediend, op straffe van een forfaitaire vergoeding die 10 % van het bedrag, exclusief btw, van deze offerte bedraagt. Deze forfaitaire vergoeding wordt eventueel aangevuld met een vergoeding met het oog op het herstel van de integrale schade, wanneer deze uit een daad van omkoping voortvloeit.
Om de laagste regelmatige offerte vast te stellen, houdt de aanbestedende overheid rekening met de aangeboden prijzen en de overige te becijferen elementen, die haar uitgaven ongetwijfeld zullen verhogen (bijvoorbeeld de kosten voor energieverbruik, de energiekosten ...).
Deze procedure wordt gebruikt wanneer de aanbestedende overheid met grote nauwkeurigheid de technische eisen van de geplande werken, leveringen of diensten kan bepalen en ze in het bijzonder bestek kan vertalen. Aangezien het enige gunningscriterium de prijs is, kan de aanbestedende overheid bijvoorbeeld geen hogere productkwaliteit die ze in een offerte zou kunnen vinden, waarderen.

Ontdek alle stappen van de procedure
Hoeveel tijd hebt u om een offerte in te dienen?

Offerteaanvraag

De offerteaanvraag is een procedure waarvan de aanbestedende overheid altijd kan gebruikmaken. Deze overheid gunt de opdracht aan de inschrijver die de interessantste offerte heeft ingediend rekening houdend met de gekozen gunningscriteria. Deze criteria worden, net als de weging ervan, in het bijzonder bestek opgenomen.

Er bestaan twee types offerteaanvragen: de open en beperkte offerteaanvraag

Open offerteaanvraag: elke geïnteresseerde onderneming mag in principe een offerte indienen. De selectie van de kandidaten en de analyse van de offertes gebeuren in één enkele fase.

Beperkte offerteaanvraag: enkel de door de aanbestedende overheid aangezochte ondernemingen mogen een offerte indienen. De procedure verloopt in twee fasen: de selectie van de kandidaten en vervolgens de indiening van de offertes door de geselecteerde kandidaten.

De open of beperkte offerteaanvraag in een notendop

Wanneer de aanbestedende overheid beslist om de opdracht via offerteaanvraag te plaatsen, moet ze worden gegund aan de inschrijver die, vanuit het oogpunt van de aanbestedende overheid, de economisch voordeligste regelmatige offerte heeft ingediend, rekening houdend met de gunningscriteria. De criteria zijn bijvoorbeeld de kwaliteit, de prijs, de technische waarde, het esthetische en functionele karakter, de milieukenmerken, overwegingen van sociale aard, de gebruikskosten, de rentabiliteit, de serviceverlening en de technische bijstand.
Om haar keuze te maken mag de aanbestedende overheid enkel rekening houden met de gunningscriteria die vermeld worden in de aankondiging van de opdracht of in het bijzonder bestek. Al die criteria hebben dezelfde waarde, behalve indien ze gerangschikt werden in afnemende volgorde van belangrijkheid of gewogen in de aankondiging van opdracht of in het bijzonder bestek.
Wanneer meerdere gunningscriteria zijn voorgeschreven, moeten ze worden gewogen indien de opdracht de Europese drempel bereikt. Bvb. 'Prijs 50%', 'Service na verkoop 40%', 'Leveringstermijn 10%'.
Deze procedure wordt gebruikt wanneer de aanbestedende overheid een functioneel bijzonder bestek wenst op te maken waarbij de inschrijvers een offerte kunnen uitwerken die het best aan de opgegeven gunningscriteria beantwoordt.
Tenzij het bestek het verbiedt of beperkt, kunnen de ondernemingen vrije varianten aanbieden. Dit geeft hen de mogelijkheid om bij de administratie nieuwe technieken, methodes of producten aan te brengen die tegemoetkomen aan de behoeften van de betrokken opdracht.

Ontdek een voorbeeld van offerteaanvraag
Ontdek alle fasen van de procedure
Hoeveel tijd hebt u om een offerte in te dienen?

Onderhandelingsprocedure zonder bekendmaking, met bekendmaking & de vereenvoudigde onderhandelingsprocedure met bekendmaking

De onderhandelingsprocedure is een procedure die de aanbestedende overheid de mogelijkheid biedt de aannemers, leveranciers of dienstverleners van haar keuze te raadplegen en met één of meer onder hen (minstens 3) over de voorwaarden van de opdracht te onderhandelen.

Zowel in het klassieke regime als dat van de speciale sectoren is de onderhandelingsprocedure zonder bekendmaking een uitzonderingsprocedure die aan weinig vormvoorwaarden is onderworpen.
De onderhandelingsprocedure is:
- in het klassieke regime een uitzonderingsprocedure die enkel mogelijk is in een beperkt aantal gevallen die zijn vastgelegd in artikel 26 van de wet op de overheidsopdrachten, waarbij een onderhandeling onontbeerlijk lijkt.
- in het regime van de speciale sectoren een gewone procedures waarvan de keuze vrij is.
De onderhandelingsprocedure met bekendmaking mag enkel worden gebruikt indien het geraamde bedrag van de overheidsopdracht niet hoger is dan de door de Koning vastgelegde bedragen. Deze bedragen dienen lager te zijn dan de bedragen voor de Europese bekendmaking. ( KB 15/07/2011 : werken : 600.000 € / leveringen en diensten : 200.000 €).

Er bestaan drie types onderhandelingsprocedures: de onderhandelingsprocedure zonder bekendmaking, de onderhandelingsprocedure met bekendmaking & de vereenvoudigde onderhandelingsprocedure met bekendmaking.

De onderhandelingsprocedure zonder bekendmaking: de aanbestedende overheid onderhandelt over de opdracht met één of meer concurrenten in één enkele fase.

De onderhandelingsprocedure met bekendmaking verloopt in twee fasen: de aanbestedende overheid onderhandelt over de opdracht met één of meer concurrenten na kandidaten te hebben geselecteerd.

De vereenvoudigde onderhandelingsprocedure met bekendmaking: het toegangsrecht, de kwalitatieve selectie en het onderzoek van de offertes verlopen in één fase.

De onderhandelingsprocedure zonder bekendmaking in een notendop

De onderhandelingsprocedure zonder bekendmaking is mogelijk in de gevallen die beperkend in de wet zijn opgesomd (bijv. voor bedragen < EUR 85 000, (< EUR 200 000 voor financiële diensten, diensten inzake onderzoek en ontwikkeling & juridische diensten), in spoedeisende en uit onvoorziene omstandigheden voortvloeiende gevallen, voor aanvullende werken of diensten …), maar liefst na raadpleging van meerdere aannemers, leveranciers of dienstverleners.
Deze procedure kan ook gebruikt worden wanneer, naar aanleiding van een aanbesteding of een offerteaanvraag, enkel onregelmatige offertes of onaanvaardbare prijzen werden ingediend.
De gunning zal gebeuren ofwel op basis van de laagste prijs (zoals bij een aanbesteding), ofwel op basis van meerdere gunningscriteria (zoals bij de offerteaanvraag).
Om de beste offerte te bepalen, mag de aanbestedende overheid met één of meerdere concurrenten over de voorwaarden van de opdracht onderhandelen. Deze onderhandeling verloopt met inachtneming van het principe van gelijkheid van behandeling. De concurrenten die objectief vergelijkbare offertes hebben ingediend, moeten dus worden verzocht om te onderhandelen.
De onderhandelingsprocedure zonder bekendmaking is een uitzonderingsprocedure die aan weinig vormvoorschriften is onderworpen. Wanneer meerdere gunningscriteria zijn voorgeschreven, moeten ze in de regel worden gewogen wanneer de opdracht de Europese drempel bereikt en meerdere concurrenten worden geraadpleegd.
Zowel in het klassieke regime als in dat van de speciale sectoren moet de onderhandelingsprocedure zonder voorafgaande bekendmaking een uitzondering zijn en wordt ze, behoudens voornoemde gevallen, o.a. in de volgende hypotheses gebruikt:
- ofwel werd geen enkele aanvraag tot deelname of geen enkele offerte ingediend ofwel werd geen enkele geschikte aanvraag tot deelname of offerte ingediend;
- de aanvullende leveringen van dezelfde aard en met dezelfde kenmerken die, door een onvoorziene omstandigheid, aan de oorspronkelijke leverancier worden gegund tegen de dubbele voorwaarde dat het samengevoegde bedrag van alle aanvullende leveringen niet hoger ligt dan 50 % van de oorspronkelijke opdracht en dat het samengevoegd bedrag van alle opdrachten niet de drempels van de Europese bekendmaking bereikt;
- de verwerving van op een grondstoffenmarkt genoteerde en aangekochte leveringen;
- aankopen tegen uiterst voordelige voorwaarden, zoals bij een onderneming die haar handelsactiviteiten definitief heeft stopgezet.

Ontdek een voorbeeld van een onderhandelingsprocedure zonder bekendmaking

De (vereenvoudigde) onderhandelingsprocedure met bekendmaking in een notendop

Wanneer de aanbestedende overheid beslist om de opdracht te plaatsen via een onderhandelingsprocedure met voorafgaande bekendmaking, moet ze worden toegekend aan de inschrijver die, vanuit het oogpunt van de aanbestedende overheid, de economisch voordeligste offerte heeft ingediend, rekening houdend met ofwel de prijs als enig criterium, ofwel meerdere gunningscriteria.
Ze verloopt in 2 fasen: de aanbestedende overheid is verplicht een aankondiging van opdracht bekend te maken en verduidelijkt hierin de financiële, economische en technische minimumeisen die de geïnteresseerde ondernemingen moeten vervullen en de uiterste datum van ontvangst van de aanvragen tot deelname.
De vereenvoudigde onderhandelingsprocedure met bekendmaking verloopt in één fase.
Om de laagste en interessantste offerte te bepalen, mag de aanbestedende overheid met één of meer concurrenten over de voorwaarden van de opdracht onderhandelen. Deze onderhandeling verloopt met inachtneming van het principe van gelijkheid van behandeling. De concurrenten die objectief vergelijkbare offertes hebben ingediend, moeten dus worden uitgenodigd om te onderhandelen.
Het bijzonder bestek moet uiterlijk bij de verzending van de uitnodiging beschikbaar zijn.
Deze procedure is vrij aan te wenden in het regime van de speciale sectoren. Ze is daarentegen een uitzonderingsprocedure in het klassieke regime, waarin ze enkel kan worden gebruikt in de volgende hypothesen die zijn vastgelegd in artikel 26.

Ontdek een voorbeeld van een onderhandelingsprocedure met bekendmaking
Ontdek alle fasen van de procedures
Hoeveel tijd hebt u om een offerte in te dienen?
Ontdek hoe een onderhandeling verloopt

Concurrentiedialoog

De concurrentiedialoog is een uitzonderlijke plaatsingsprocedure voor complexe opdrachten die de aanbestedende overheid de gelegenheid biedt om met alle kandidaat-ondernemingen een dialoog te voeren om één of meer oplossingen uit te werken die aan haar behoeften beantwoorden en één of meer bestekken op te stellen op basis waarvan de geselecteerde ondernemingen aangezocht worden om een offerte in te dienen.

Deze uitzonderingsprocedure wordt slechts in het klassieke regime toegepast.

De concurrentiedialoog in een notendop

Een aanbestedende overheid kan gebruikmaken van de procedure van de concurrentiedialoog in het geval van een uiterst complexe opdracht wanneer ze:

objectief niet in staat is de technische middelen te bepalen die aan haar behoeften beantwoorden of in te schatten wat de opdracht kan bieden op het vlak van technische, financiële of juridische oplossingen;
vindt dat het onmogelijk is om de opdracht via een open of beperkte procedure te plaatsen.

Het betreft een plaatsingsprocedure waarvoor elke aannemer, leverancier of dienstverlener mag vragen om eraan deel te nemen en waarin de aanbestedende overheid met de voor deze procedure geselecteerde kandidaten een dialoog voert om één of meer oplossingen uit te werken die aan haar behoeften kunnen beantwoorden en op basis waarvan de in aanmerking genomen kandidaten worden aangezocht om een offerte in te dienen.

Artikel 27 van de wet van 15 juni 2006 bepaalt de regels die bij een concurrentiegerichte dialoog moeten worden nageleefd, namelijk:

de gelijkheid van behandeling van alle deelnemers tijdens de dialoog;
de niet-bekendmaking aan de deelnemers van de voorgestelde oplossingen of andere vertrouwelijke informatie die door een andere deelnemer aan de dialoog werden aangereikt, tenzij deze zijn toestemming hiertoe heeft verleend.

De concurrentiedialoog wordt gebruikt in diverse landen van de Europese Unie bij contracten in het kader van publiek-private samenwerking (PPS).

Ontdek een voorbeeld van een concurrentiedialoog
Ontdek alle fasen van de procedures
Hoeveel tijd hebt u om een offerte in te dienen?
Ontdek hoe een onderhandeling verloopt