Bij de geboorte van uw kinderen opende u een spaarrekening waarop u de nieuwjaar- en andere ‘centjes’ stort. Misschien schrijft u zelf maandelijks een vast bedrag over op hun rekening. Er zijn ook nog andere spaar- en beleggingsmogelijkheden. Maar kan dit wettelijk wel?
Het Burgerlijk Wetboek bepaalt dat de houders van het ouderlijk gezag de goederen van hun kind samen beheren. Het is hun taak de goederen van de minderjarige (zijn vermogen) in stand te houden, het in de mate van het mogelijke inkomsten te laten genereren en het te laten renderen.1 Voor daden van vervreemding, zoals een verkoop, is de toestemming van de vrederechter vereist. Wat betekent dit nu concreet?
Spaarrekening op naam van uw kind
Kan u zonder toestemming van de vrederechter geld opnemen van de rekening van uw kind? Ja, dat kan. Volgens de rechtspraak is afhaling van geld door de ouders geen vervreemding, maar slechts een overgang van ‘giraal’ naar ‘cash’ geld. De ouders hebben uiteraard wel nog de verantwoordelijkheid om dit geld te gebruiken in het beste belang van het kind.
Effectendossier op naam van uw kind
Als u effecten (bv. kasbons, obligaties, beleggingsfondsen, aandelen)2 van uw kinderen zou willen verkopen, gaat het wél om vervreemding. Hiervoor is in principe de tussenkomst van de vrederechter nodig. Als u dus beleggingsfondsen koopt en deze plaatst in het effectendossier van uw minderjarige kinderen, mag u deze niet meer verkopen zonder toestemming van de vrederechter. Zelfs niet als u met de opbrengst van de verkoop andere fondsen voor uw kind koopt. Bij een vervaldag kan het geld op een spaar- of zichtrekening van de minderjarige gestort worden.
Een regelmatig beleggingsplan op naam van uw kind
Stel: u belegt voor uw kinderen regelmatig kleine bedragen in beleggingsfondsen via Flex Invest Plan. Worden de beleggingsfondsen ingeschreven in het effectendossier van uw kind, dan gelden de regels zoals hierboven beschreven. U kan de fondsen dus niet verkopen zonder toestemming van de vrederechter. U kan wel beslissen om het Flex Invest Plan aan te passen (bedrag, frequentie, keuze fondsen) of stop te zetten.
Welke beleggingen zijn mogelijk voor een minderjarige?
De wetgever legt geen beperkingen op de beleggingsproducten die voor een minderjarige gekocht kunnen worden, maar u moet natuurlijk de tegoeden van uw minderjarige kinderen beheren als een voorzichtig en redelijk persoon. Bij Belfius zien we erop toe dat de ouders de beleggingsstrategie van hun minderjarige kinderen bepalen.
Kan een minderjarige zelf beleggen?
Een minderjarige is volgens de wet handelingsonbekwaam. Hij kan zijn vermogen dus niet zelf beheren. Een minderjarige kan geen effectendossier openen. Hij kan ook geen aandelen of beleggingsfondsen kopen of verkopen.
Op die regel bestaat een beperkte uitzondering. Uw kind kan zelf een spaarrekening openen, waarop het geld mag storten. Op zijn 16e mag het, zonder uw toestemming, maximaal 125 euro per maand opvragen van dit spaarboekje.
Zodra uw kind 18 is, kan het u om verantwoording vragen voor het beheer van zijn vermogen. Strikt genomen zou uw meerderjarig kind naar de vrederechter kunnen stappen als hij vaststelt dat een groot deel van zijn kapitaal is weggesmolten. Bij slecht beheer riskeert u dan op te draaien voor de gevolgen. Geen courant scenario maar het toont wel dat er bij beleggingen op naam van uw kind valkuilen kunnen zijn.
Behoud bewegingsvrijheid
Hoe kan u het spaargeld van uw kinderen activeren zonder in bovenstaande valkuilen te trappen? Als u als ouder beleggingsfondsen of aandelen voor uw kinderen wilt kopen, dan doet u dit best met uw eigen middelen en bewaart u deze effecten best in een effectendossier op uw eigen naam. Zodra uw kind meerderjarig is, kan u via een bankgift de effecten overzetten op de effectenrekening van het kind. Op die manier behoudt u alle bewegingsvrijheid.
Sparen zonder risico of toch liever actief beleggen voor kinderen?
Jonge kinderen hebben een lange beleggingshorizon. Specialisten kiezen dan doorgaans voor aandelen. Emotioneel ligt dat vaak wat moeilijker want de slechte beursjaren (beurscrash 2008, maart 2020) zitten nog vers in ons geheugen.
Dat is onterecht. Hoewel aandelen op korte termijn volatieler zijn, kunnen ze op lange termijn gemiddeld beter renderen. De spaarrente is vaak onvoldoende om de inflatie te compenseren. Het kan dus interessant zijn om uit te kijken naar meer risicovolle alternatieven. Gespreide fondsen die zowel in aandelen als in obligaties beleggen, kunnen een oplossing bieden.
Kan ik kleine bedragen beleggen?
Wenst u een mooi bedrag op te bouwen voor uw kinderen, dan belegt u best regelmatig kleine bedragen. In het beleggingsplan van Belfius3 kan dit al vanaf 25 euro per maand. Op uw eigen tempo belegt u geregeld een voor u financieel haalbaar bedrag in fondsen. Door gespreid in de tijd te beleggen vlakt u ook de risico’s af omdat u zowel investeert op hoogte- als op dieptepunten. U kan per kind een plan afsluiten. Open per beleggingsplan een effectendossier op uw eigen naam, zo behoudt u alle vrijheid om achteraf transacties te doen.
Een concreet voorbeeld zegt zoveel meer...4
In de lente van 2007 wordt mijn dochter geboren. Op 1 juni 2007 open ik een beleggingsplan en beslis ik om maandelijks 50 euro te storten. Ik kies voor een gemengd beleggingsfonds dat voor 70% in aandelen belegt en voor 30% in obligaties.
Mijn timing was niet schitterend. De ineenstorting van de Amerikaanse vastgoedmarkt eind 2007 had wereldwijd gevolgen. Het fonds kende in 2008 een moeilijke periode en ik leed verlies op mijn belegging. Vanaf de lente van 2009 keert het tij.
Gelukkig kon mijn financieel adviseur me overtuigen om verder te sparen en geduld te hebben. Op haar 16e verjaardag overlopen we samen het resultaat. Ik heb met een kleine maandelijkse inspanning een kapitaal van 13.126 euro opgebouwd. Hiervan heb ik 9.500 euro zelf bijgedragen, dus een opbrengst van 3.626 euro of een jaarlijks bruto-rendement van 3,94%4.
Nu haar 18e verjaardag nadert, bekijk ik samen met mijn financieel adviseur of het nog aangewezen is om 70% in aandelen belegd te zijn. Ik beslis om het kapitaal dat ik zelf heb bijgedragen veilig te stellen. Ik verkoop 9.500 euro en schrijf die som over op haar spaarrekening.
De rest beleg ik voortaan iets voorzichtiger in een fonds dat nog voor slechts de helft in aandelen belegt. Ook mijn nieuwe stortingen gaan naar dat fonds. Aangezien het beleggingsplan gekoppeld is aan mijn effectendossier, kan ik deze beslissingen nemen zonder tussenkomst van de vrederechter.
Bent u geïnteresseerd?
Neem gerust een kijkje op Beleg regelmatig via een beleggingsplan of ga even langs in uw kantoor. Uw financieel adviseur bespreekt graag met u alle mogelijkheden.
1 Bron: Hoe worden de bezittingen van de kinderen beheerd als de ouders uit elkaar gaan? | Wikifin
2 Een fonds (ook ‘gemeenschappelijk beleggingsfonds’ of ‘bevek’ genoemd) is een financieel instrument waarmee u volgens een welbepaalde beleggingsstrategie kan beleggen in een effectenportefeuille (aandelen, obligaties... ). Hoewel fondsen verschillende voordelen hebben, brengen ze ook risico's en kosten met zich mee. Het kapitaal en/of het rendement is (zijn) niet gegarandeerd of beschermd.
Obligaties zijn schuldinstrumenten. U leent geld aan de emittent (uitgever), die zich ertoe verbindt om 100% van het belegde kapitaal terug te betalen op de eindvervaldag. Een kasbon is een obligatie die door een financiële instelling zoals een bank wordt uitgegeven. Als u een kasbon koopt, leent u eigenlijk geld aan de uitgever ervan. Net als bij een obligatie krijgt u in ruil regelmatig een rentevergoeding. Op de eindvervaldag van de kasbon hebt u recht op terugbetaling van het geleende kapitaal door de uitgever.
Aandelen vertegenwoordigen een stukje eigendom van een bedrijf. Aandelen zijn over het algemeen risicovoller dan obligaties, maar kunnen een hoger potentieel rendement opleveren.
3 Meer info hierover vindt u op Beleg regelmatig via een beleggingsplan.
4 Bron: Investment Strategy, Belfius. Dit voorbeeld is louter illustratief. Let op: rendementen uit het verleden en simulaties van rendementen uit het verleden zijn geen betrouwbare indicatoren voor toekomstige rendementen. Brutorendementen kunnen worden beïnvloed door provisielonen, kosten en andere lasten.
Dit document, opgesteld en verspreid door Belfius Bank, bevat geen gepersonaliseerd beleggingsadvies of -aanbevelingen, noch onafhankelijk onderzoek op beleggingsgebied. Als u gepersonaliseerd beleggingsadvies wil, kan u daarvoor terecht bij uw financieel adviseur. Hij bekijkt graag met u welke gevolgen deze visie mogelijk heeft voor uw persoonlijke beleggingsportefeuille. De vermelde cijfers zijn een momentopname en onderhevig aan wijzigingen.
Hoe beleggen voor uw minderjarig kind? Wat kan, wat kan niet? De ins en outs op