België heeft zich zowel op Europees vlak als op wereldniveau verbonden om te strijden tegen de klimaatopwarming. Duurzaam ondernemen stimuleren is een onderdeel van die strijd. We denken dan aan maatregelen gericht op het terugdringen van energiegebruik of het omschakelen naar groene energie, de duurzame omgang met grondstoffen maar ook aandacht voor de sociale en ethische aspecten van ondernemen.
Federale initiatieven
Definitie
Het begrip duurzaam ondernemen dekt vele ladingen. Een productieproces begint veelal bij de ontginning van grondstoffen. Met deze grondstoffen worden goederen gefabriceerd die worden vervoerd. De goederen worden vervolgens geconsumeerd en eindigen als afval. ‘Duurzaam ondernemen’ heeft een impact op elk van die vijf stappen. In België is de dienstensector erg belangrijk zodat het aspect ontginning minder op de voorgrond staat. Maar energiegebruik bij productie en transport, de socio-economische aspecten van transport en afvalverwerking zijn punten waar via duurzame initiatieven belangrijke winsten kunnen worden gerealiseerd.
Investeringsaftrek
De investeringsaftrek is wellicht een van de bekendste ondersteunende maatregelen voor zelfstandige ondernemers en kmo’s. Het biedt de investerende ondernemer een fiscale aftrek ter waarde van een aantal procenten van de investering.
In principe bedraagt de investeringsaftrek 8%. Maar voor bepaalde investeringen bedraagt de aftrek 13,5%. Dat is onder meer het geval voor ‘energiebesparende’ investeringen die gericht zijn op een rationeler gebruik van energie in de industrie. Er zijn maar liefst 12 categorieën. We pikken er enkele uit:
- vervoer via spoor of over het water
- energieproductie op basis van hernieuwbare energie
- verbrandings-, verwarmings-, klimatiserings- en verlichtingsapparatuur
- beperking van het ventilatieverlies in bestaande gebouwen
Naar aanleiding van de Covid-crisis besloot de regering om het standaardtarief van de investeringsaftrek voor investeringen tussen 12 maart 2020 en 31 december 2021 op te trekken tot 25%. Als u in die periode investeringen doet in activa die gericht zijn op energiebesparing, dan kan u ook die 25% aftrek claimen. Vanaf 2022 valt dit bijzonder ‘Covid’-tarief weg.
De aftrek is afhankelijk van enkele voorwaarden, maar ook van enig formalisme. U moet tijdig de nodige attesten aanvragen bij de bevoegde (gewestelijke) overheidsinstanties die bevestigen dat de betrokken investeringen effectief energiebesparend zijn.
Maar niet alleen voor energiebesparende investeringen krijgt u een verhoogde aftrek. Ook voor ‘milieuvriendelijke investeringen in onderzoek en ontwikkeling’ kan u zo’n verhoogde aftrek genieten. Het gaat om investeringen in onderzoek en ontwikkeling van nieuwe producten en toekomstgerichte technologieën die geen effect op het leefmilieu hebben of die het negatieve effect op het leefmilieu zoveel mogelijk proberen te beperken.
Ook voor deze investeringen hebt u een attest nodig van een gewestelijke overheidsinstantie. Net zoals voor energiebesparende investeringen is het tarief in principe 13,5% maar voor investeringen tot 31 december 2022 geldt het tarief van 25%.
Vennootschappen kunnen voor investeringen in onderzoek en ontwikkeling kiezen tussen een belastingkrediet en de investeringsaftrek. Het bedrag van de belastingbesparing is even groot maar een belastingkrediet is terugbetaalbaar als de vennootschap gedurende een zekere periode onvoldoende belastbare winst heeft.
Woon-werkverkeer
Ook op het vlak van de verplaatsingen van uw medewerkers zijn er tal van maatregelen die erop gericht zijn die verplaatsingen duurzamer te laten verlopen. Er zijn maatregelen die de niet-duurzame verplaatsingen (lees: één persoon in een vervuilende luxewagen) ontraden via beperkingen op de aftrek van kosten en hogere belastingen op het voordeel terwijl groene verplaatsingen (elektrische wagens, openbaar vervoer, bedrijfsfiets…) volledig aftrekbaar zijn (soms zelfs meer dan 100%) en een lager of geen belastbaar voordeel opleveren.
U kan uw personeelsleden een ‘mobiliteitsbudget’ aanbieden. Ze kunnen dan fiscale voordelen genieten als ze hun bedrijfswagen inruilen voor een groenere versie, voor een abonnement op het openbaar vervoer of voor geld. In de niet al te verre toekomst zal de aftrek van bedrijfswagens op fossiele brandstoffen waarschijnlijk zelfs volledig verworpen worden. Ook hier kan het duurzamere alternatief u op korte termijn via fiscaliteit forse besparingen opleveren.
Vlaams gewest
Het Vlaams Gewest heeft twee grote schema’s voor duurzaam ondernemen: de ecologiepremie+ en STRES. Daarnaast voorziet het gewest tal van subsidies en premies voor innovatieve investeringen en voor onderzoek en ontwikkeling.
www.vlaio.be
Ecologiepremie+
In het Vlaamse Gewest kan u als onderneming subsidies ontvangen voor een aantal ecologische investeringen die het productieproces milieuvriendelijker en energiezuiniger maken. De maatregel staat open voor kmo’s.
De ecologiepremie wordt toegekend aan technologieën die opgenomen zijn in een limitatieve technologieënlijst (afgekort LTL). Voor aanvragen sinds 24 mei 2021 zijn er 44 technologieën geselecteerd voor steun, in 3 categorieën: milieutechnologieën, energiebesparende technologieën en hernieuwbare energie. Het gaat dan bijvoorbeeld om alternatieve koudemiddelen voor koelsystemen, transportmiddelen op waterstof en tankinfrastructuur voor waterstof, zuivering van hemel-, oppervlakte- en proceswater, geothermie voor proceswarmte, … Sinds kort komen elektrisch laadstations, installaties voor het geschikt maken van grondwater, hemelwater of oppervlaktewater voor het gebruik als proceswater en elektrische/CNG hogedruktrailers ook in aanmerking voor deze premie.
De ecologiepremie wordt toegekend in de vorm van een subsidie. Het bedrag van de ecologiepremie wordt bepaald door:
- de grootte van de onderneming (kmo of grote onderneming)
- het type technologie (milieu, energie, hernieuwbaar)
- de ecoklasse/ecogetal
- het meerkostpercentage van de technologie en de essentiële componenten
STRES-steunregeling
De ecologiepremie+ geeft ondernemingen steun als ze investeren in gestandaardiseerde technologieën uit de limitatieve technologieënlijst. STRES gaat een stapje verder. De regeling ondersteunt groene investeringen in ‘strategische’ spitstechnologie in het Vlaamse Gewest. De minimuminvestering bedraagt 3 miljoen euro. Het steunpercentage varieert van 20 tot 40%. Met dit programma wil het Vlaams Gewest investeringen ondersteunen die de bestaande Europese normen overtreffen of die milieudoelstellingen behalen waarbij geen Europese normen gelden.
Energiepremies via netbeheerders Fluvius en Elia
Fluvius biedt een investeringspremie aan ondernemingen die investeren in energiebesparing (isolatie, hoogrendementsbeglazing, verlichting) en in hernieuwbare energie (zonneboiler, warmtepomp…). Het moet gaan om werken in bestaande niet-residentiële gebouwen.
De premies worden verstrekt door de elektriciteitsnetbeheerder Fluvius in overleg met de Vlaamse overheid (Vlaams Energie- en Klimaatagentschap). Per kalenderjaar wordt een actieplan afgesproken met de Vlaamse overheid.
De klanten van Elia in het Vlaamse Gewest, aangesloten op het lokaal vervoersnet met een spanningsniveau tot en met 70 kV, kunnen een aanvraag indienen om een investeringspremie te verkrijgen bij de uitvoering van maatregelen die een primaire energiebesparing beogen. Dit vereist wel een voorafgaande energiestudie.
Subsidie voor Ecologisch en Veilig Transport
Ondernemingen met een exploitatievestiging in het Vlaamse Gewest en met minstens één trekker en oplegger (MTM > 3.5 ton), kunnen steun krijgen voor een meer ecologisch en veilig transport. We denken daarbij aan rij-assisentiesystemen, diefstalpreventie, ergonomische vormgeving bestuurdersplaats... Opgelet: door de pandemie werd dit programma voor 2021 nog niet gestart.
Groenestroomcertificaten
www.energiesparen.be
Wie in Vlaanderen investeert in zonnepanelen of windturbines krijgt in principe geen subsidies meer. Daarop zijn 2 uitzonderingen:
- Call voor groene stroom: de overheid kan een oproep doen voor nieuwe projecten voor groene stroom. Als uw project gekozen wordt, ontvangt u een tussenkomst voor uw investering in zonnepanelen met een omvormervermogen tussen 40 kW en 2 MW of in nieuwe windturbines op land met een turbinevermogen tussen 10 kW en 300 kW
- Groenestroomproductie-installaties die elektriciteit opwekken uit een hernieuwbare energiebron. Mits naleving van bepaalde voorwaarden kan u groenestroomcertificaten ontvangen die u vervolgens kan verkopen aan de distributienetbeheerder of een elektriciteitsleverancier.