ECB waarschuwt voor faillissementen door hoge schulden

Frank Maet
Senior Macro Economist @Belfius

• Ondanks het vooruitzicht op economisch herstel in de eurozone blijven de financiële risico’s volgens de ECB op een hoog niveau.
• Hoge bedrijfsschulden doen het risico op faillissementen oplopen wat druk kan zetten op de rest van de economie.

Eerst het goede nieuws: de economische vooruitzichten in de eurozone zijn recent verbeterd door dalende infectiecijfers en versnelde vaccinaties tegen het Covid-19 virus. Het slechte nieuws is dat de pandemie mogelijk een erfenis achterlaat van hogere schulden en zwakke balansen. Dat is in een notendop de belangrijkste boodschap van het halfjaarlijkse rapport van de ECB over de financiële risico’s in de eurozone. Als deze zwakke plekken niet worden aangepakt kan dat volgens de centrale bank leiden tot nervositeit en scherpe correcties op de financiële markten, en een lange periode van zwak economisch herstel in Europa.

De Covid-19 crisis en de lockdown beperkingen hebben in heel wat sectoren lelijk huisgehouden. Overheden kwamen al vlug met steunmaatregelen om de grootste schade op te vangen, wat de staatsschulden flink deed oplopen. Ook bedrijven hebben meer geleend om overeind te blijven tijdens de crisis. De toename van de schulden is het grootst bij ondernemingen die al voor Covid-19 de hoogste schuldenlast hadden. Bij die bedrijven is de verhouding tussen de schulden en het eigen vermogen gestegen van 220% eind 2019 tot meer dan 270% in het laatste kwartaal van 2020.

De hoge schuldenlast verhoogt het risico op faillissementen als de Covid-19 steunmaatregelen door de nationale overheden worden afgebouwd. Bedrijven met veel schulden kunnen het dan moeilijk krijgen om zich te herfinancieren, terwijl de inkomsten nog steeds onder druk staan. Met betalingsproblemen en bedrijfssluitingen als gevolg. De ECB kijkt vooral in de richting van de KMO’s in dienstensectoren zoals toerisme en horeca, die het hardst geraakt worden door de pandemie.

Een solvabiliteitscrisis bij de ondernemingen kan in het slechtste geval de rest van de economie besmetten. Een golf aan faillissementen zorgt voor oplopende werkloosheid, weegt op het gezinsinkomen en het overheidsbudget en zet de balansen van de banken onder druk. Ook op het niveau van de lidstaten is het risico volgens de centrale bank ongelijk verdeeld. Landen zoals Spanje en Griekenland, die veel inkomsten halen uit toerisme, of Italië dat een hoge staatsschuld torst, lopen een verhoogd risico.