Herstel economie eurozone vanaf de zomer 2021
Frank Maet
Senior Macro Economist @Belfius
Véronique Goossens
Chief Economist @Belfius
Vooruitzichten 2021
Ontdek al onze artikels en vooruitzichten voor 2021
- De eerste jaarhelft blijft moeilijk door banenverlies en bedrijfssluitingen.
- Het noodfonds van de EU loopt vertraging op.
- Covid-19 zorgt voor grotere economische verschillen tussen de lidstaten.
De tweede virusgolf doet de Europese economie geen goed. Na een heel sterke economische zomer, geven consumenten weer minder uit en daalt het vertrouwen. De terugval is gelukkig minder diep dan bij de eerste golf. Maar we verwachten voor de laatste drie maanden van dit jaar toch een krimp van het BBP metongeveer 4 procent in vergelijking met het voorgaande kwartaal.
De Europese Centrale Bank komt vandaag zeker met extra steun. We verwachten dat ze haar Covid-19 noodaankopen flink zal opdrijven. Dit moet de lange termijnrente laag houden opdat de Europese landen goedkoop schuld kunnen aangaan. De meeste landen hebben hun steunmaatregelen immers verlengd tot een eind in 2021. We menen ook dat de banken langer zullen kunnen genieten van zeer goedkope leningen. De ECB wil immers meer zekerheid dat de banken aan de bedrijven geld kunnen blijven uitlenen.
Het monetaire beleid is echter op zijn eentje niet in staat om het groeiherstel weer aan de praat te krijgen. Daarom wordt uitgekeken naar de EU-top van 10-11 december. Daar zullen de regeringsleiders een poging doen om de politieke impasse te doorbreken over de meerjarenbegroting tot 2027. Hongarije en Polen blokkeren deze en daardoor loopt het grote herstelfonds van 750 miljard euro vertraging op. Het EU Next Generation Fund moet vanaf volgend jaar het economisch herstelproces in Europa ondersteunen en komt bovenop de aanzienlijke steun van de nationale overheden. We gaan ervan uit dat de Europese regeringsleiders voor het jaareinde een compromis bereiken zodat de vrijkomende subsidies en kredietlijnen vanaf de tweede helft van 2021 hun weg vinden naar de lidstaten.
Maar eerst moet de Europese economie nog door het donker. Het hoogtepunt van de tweede infectiegolf ligt waarschijnlijk achter ons, maar door het risico op heropflakkering blijven veel afstandsmaatregelen minstens nog enkele maanden van kracht. De dienstensector zal dus nog een hele tijd onder druk blijven staan. Het uitrollen van de vaccinatieprogramma’s in de eurozone zal de vooruitzichten doen opklaren, maar de economie zal er niet meteen wel bij varen. Eerst zullen er nog bedrijven failliet gaan en banen sneuvelen. Tot nu toe bleef de impact van de Covid-19 crisis op de werkloosheidsgraad in de eurozone beperkt door het systeem van loonsubsidies en het verrassend sterke derde kwartaal. Het moment van de waarheid komt nog. Vooral in de arbeidsintensieve sectoren zoals toerisme en horeca die al meer dan negen maanden draaien op een fractie van de normale omzet. We verwachten dat de werkloosheid in de eurozone oploopt naar 9 procent volgend jaar maar met grote verschillen tussen de lidstaten.
Binnen het eurogebied loopt de economische impact van de pandemie in 2020 sterk uiteen en hetzelfde geldt voor de vooruitzichten op herstel. Sommige landen hebben immers minder zware virusverspreidingen. De strengheid om het virus in te dammen is niet overal even groot. Tegelijkertijd hebben de zwaarst getroffen sectoren niet overal eenzelfde gewicht in de economie. Bovendien zijn de ene steunmaatregelen niet zo succesvol als de andere.
Duitsland staat er het beste voor. Door relatief lage infectiecijfers in vergelijking met de rest van de eurozone was de val van het BBP in het tweede kwartaal er minder diep. De lichtere lockdown als reactie op de tweede golf blijft zeker nog enkele maanden van kracht maar het herstel van de Duitse industriële productie komt niet in gevaar. We verwachten dat de Duitse exportmachine in 2021 op een hoog toerental zal draaien door het V-herstel van de Chinese economie en de groei van de wereldhandel.
In Frankrijk steekt de tweede golf wel stokken in de economie. Het grootste deel van de kloof tussen Duitsland en Frankrijk kan je verklaren door de strenge lockdown-maatregelen die begin november werden ingevoerd bij onze zuiderburen. Die raken vooral de dienstenbedrijven. Maar ook de Franse industrie draait op een lager toerental. Ze is minder exportgericht dan de Duitse.
De Italiaanse economie kreeg in de eurozone als eerste te maken met de pandemie maar maakte na de zware krimp van de eerste jaarhelft een indrukwekkende comeback. In september zat de industriële output opnieuw aan het niveau van voor de crisis, geholpen door het herstel van de buitenlandse bestellingen. Ook de consumptie door de gezinnen maakte een sterke inhaalbeweging na het versoepelen van de Covid-19 maatregelen vanaf mei. De tweede golf zal in het laatste kwartaal opnieuw wegen op de economie maar met slechts een beperkte impact op de industrie omdat de meeste fabrieken openblijven. Terwijl het industrieel herstel in 2021 aan de gang kan blijven, zijn de vooruitzichten voor de dienstensector onduidelijk. We gaan ervan uit dat het toerisme in Italië (en Spanje) in 2021 nog steeds last zal ondervinden van Covid-19 omdat bezoekers van buiten Europa pas terugkeren als er voldoende gevaccineerd is om het virus in te dijken.
In ons basisscenario verwachten we dat het BBP van de eurozone na een krimp met bijna 8 procent in 2020, volgend jaar zal groeien met 3,6 procent. De eerste helft van 2021 blijft moeilijk maar de vaccinering van grotere delen van de bevolking en een expansief begrotingsbeleid zorgen vanaf de zomer voor een herstel van de consumptie en de productie. Het duurt waarschijnlijk nog enkele jaren voor alle economische schade is ingelopen, wat de inflatiedruk in de eurozone nog geruime tijd laag houdt.
Ontdek de Belfius Convictions
