Risicopremie voor Amerikaanse aandelen

Risicopremie voor Amerikaanse aandelen: weinig voorspellende waarde

Veel beleggers vragen zich af wat de huidige lage risicopremie op de Amerikaanse markten te betekenen heeft. Is dit een voorbode van een zeepbel? Om deze vraag te beantwoorden, moeten we eerst begrijpen wat een risicopremie is, waarom deze momenteel laag is en vooral wat dit werkelijk betekent voor de markten.

Wat is de risicopremie?

De risicopremie is de vergoeding die een belegger verwacht wanneer hij in een risicovol activum, zoals een aandeel, belegt in plaats van in een belegging die als minder risicovol beschouwd wordt, bijvoorbeeld bepaalde staatsobligaties. Met andere woorden, het is het verschil in verwacht rendement tussen twee beleggingen.

In theorie geldt: hoe risicovoller een belegging, hoe hoger het verwachte rendement en hoe hoger de vereiste risicopremie. Omgekeerd kan een lage risicopremie voor aandelen erop wijzen dat deze markten overgewaardeerd zijn, wat een weerspiegeling is van een te optimistische houding van beleggers.

Het 'Fed-model' als indicator

Beleggers staan vaak voor de keuze tussen obligaties en aandelen, wat betekent dat deze activa met elkaar concurreren. Het lijkt dan ook logisch om hun rendementen te vergelijken.

Het 'Fed-model'¹ benadrukt deze relatie, waarbij de risicopremie wordt berekend als het verschil tussen het rendement van de Amerikaanse beursindex S&P 500 (4,4%)² en het rendement van 10-jarige Amerikaanse staatsobligaties (4,2%).

Met andere woorden, beleggers ontvangen momenteel vrijwel geen risicopremie (4,4% - 4,2% = 0,2%) voor het aanhouden van aandelen ten opzichte van Amerikaanse obligaties, wat zou kunnen duiden op een overmatige euforie op de markten.

Grafiek 1: Risicopremie van de S&P 500 (rendementsverschil tussen de S&P 500 en de Amerikaanse 10-jarige staatsobligatie)

Rendementen uit het verleden vormen geen betrouwbare indicator voor toekomstige rendementen

Bij een index van het type ‘Price’ worden de dividenden van de aandelen niet opnieuw belegd in de index (in tegenstelling tot een index van het type ‘Total Return’). Meer informatie over deze index vindt u op S&P 500® | S&P Dow Jones Indices

Historisch gezien was een risicopremie van ongeveer -2% een indicator voor een correctie

In de afgelopen 40 jaar was een risicopremie van nul geen directe aanwijzing voor het uiteenspatten van een zeepbel.

In de jaren 1990 bijvoorbeeld bleef de risicopremie lange tijd dicht bij 0 %, zonder dat dit de S&P 500 belette om een sterke stijging voort te zetten. Het uitgesproken optimisme over de economische en technologische vooruitzichten, alsook de hoge obligatierendementen verklaarden toen de lage risicopremie.

Toen de risicopremie daarentegen in september 1987 en vervolgens in mei 2000 -2% bereikte, corrigeerde de S&P 500 de maanden nadien.

Grafiek 2: Evolutie van de S&P 500 en de risicopremie

Bij een index van het type ‘Price’ worden de dividenden van de aandelen niet opnieuw belegd in de index (in tegenstelling tot een index van het type ‘Total Return’). Meer informatie over deze index vindt u op S&P 500® | S&P Dow Jones Indices

Rendementen uit het verleden vormen geen betrouwbare indicator voor toekomstige rendementen.

Na het uiteenspatten van de internetzeepbel bleef de risicopremie bijna twee decennia lang op een hoog niveau, deels als gevolg van het zeer soepel monetair beleid en de extreem lage rentevoeten.

Een negatieve risicopremie is echter geen noodzakelijke voorwaarde voor een correctie. Tijdens de Grote Financiële Crisis van 2008 was de risicopremie hoog. De risicopremie is een interessante indicator, maar heeft een beperkte verklarende kracht voor de beursprestaties op korte termijn.

Waarom is de risicopremie vandaag zo laag?

Sinds 2022 heeft de terugkeer van de inflatie de Amerikaanse Federal Reserve (Fed) ertoe aangezet haar beleidsrente te verhogen, wat heeft geleid tot een stijging van de langetermijnrente en een mechanische daling van de risicopremie. Hogere waarderingen hebben ook bijgedragen aan deze daling.

Bovendien houdt het model van de Fed alleen rekening met de verwachte winsten voor de komende 12 maanden. Als de markt echter een duurzame en sterke stijging van de winsten op langere termijn verwacht, stijgt de aandelenkoers, waardoor de risicopremie daalt zonder dat dit noodzakelijkerwijs een overwaardering betekent.

Met andere woorden, beleggers betalen niet alleen voor de winsten van het komende jaar, maar ook voor het groeipotentieel op lange termijn.

Deze dynamiek is vooral duidelijk in de technologiesector, die grotendeels wordt aangedreven door de opkomst van artificiële intelligentie (AI). Deze bedrijven, die een aanzienlijk deel van de Amerikaanse markt vertegenwoordigen, hebben hoge groeivooruitzichten voor de winst op lange termijn.

Het is ook waarschijnlijk dat beleggers rekenen op een stijging van de Amerikaanse productiviteit dankzij technologie en AI. De hogere marktwaarderingen zouden dan niet gebaseerd zijn op speculatie, maar ook op een reële verwachting van structurele winstgroei.

Conclusie

De risicopremie is een indicator voor het meten van de risicoperceptie op de markten. Het huidige lage niveau weerspiegelt het grote vertrouwen van beleggers.

Deze situatie kan de markten echter gevoeliger maken: de kleinste neerwaartse bijstelling van de winsten of een macro-economische schok zou snelle en soms brutale bewegingen kunnen veroorzaken. Een plotselinge stijging van de lange rente, waardoor de risicopremie weer sterk negatief zou worden – zoals in 1987 of 2020 het geval was – zou ook een zorgwekkend signaal zijn.

Zolang de winstgroei echter solide blijft en de langetermijnverwachtingen gunstig blijven, hebben de markten nog steeds groeipotentieel, zelfs in een omgeving met een lage risicopremie. Het verklaart waarom Belfius nog steeds positief is voor aandelenbeleggingen in een goed gespreide portefeuille.

¹ https://www.newyorkfed.org/medialibrary/media/research/staff_reports/sr714.pdf

² Het rendement van de S&P 500 wordt berekend door de verwachte winst voor de komende 12 maanden te delen door de huidige prijs van deze index. Het is in feite het omgekeerde van de bekende 'koers-winstverhouding' of 'price-to-earnings ratio' in het Engels. Data op 13/11/2025.

Dit document, opgesteld en verspreid door Belfius Bank, weerspiegelt de visie van Belfius Bank op de financiële markten. Het bevat geen gepersonaliseerd beleggingsadvies of -aanbevelingen, noch onafhankelijk onderzoek op beleggingsgebied. De vermelde cijfers geven de situatie op een bepaald moment weer en kunnen veranderen.

Als u gepersonaliseerd beleggingsadvies wil, kan u daarvoor terecht bij uw financieel adviseur. Die bekijkt graag met u welke gevolgen deze visie mogelijk heeft voor uw persoonlijke beleggingsportefeuille.

Resultaten uit het verleden, gesimuleerde resultaten uit het verleden of prognoses van toekomstige resultaten van een financieel instrument, een financiële index of een beleggingsdienst vormen geen betrouwbare indicatoren voor toekomstige resultaten.

Brutoresultaten kunnen beïnvloed worden door provisies, vergoedingen en andere lasten. Prestaties uitgedrukt in een andere munt dan die van het land van verblijf van de belegger zijn onderhevig aan wisselkoersschommelingen, met een negatieve of positieve impact op de resultaten. Indien dit document verwijst naar een specifieke fiscale behandeling, dan is deze informatie afhankelijk van de individuele situatie van elke belegger en kan deze onderhevig zijn aan wijzigingen.

De vermelde ondernemingen dienen enkel ter illustratie en vormen geen aankoopaanbeveling.