"Bouwen aan een leefbare stad waar het goed winkelen, wonen en werken is"
- Sven Bosman, CEO Vastned
ESG is een belangrijk thema in de bedrijfsstrategie van Vastned. De groep is gespecialiseerd in winkelvastgoed en richt zich op monumentale panden in Europese steden met een historisch stadscentrum zoals Amsterdam, Antwerpen, Gent, Parijs, Madrid en Utrecht. "We willen cultureel erfgoed in stand houden en tegelijk optimaliseren door op de leegstaande verdiepingen energie-efficiënte woongelegenheden of kantoren in te richten", vertellen CEO Sven Bosman en CFO Barbara Gheysen in hun nieuwe, energiezuinige kantoor in Berchem. "De combinatie van wonen, werken en winkelen draagt bij aan de leefbaarheid in de stad, waardoor we vooral binnen het S-luik van ESG het verschil maken." In 2023 koos het bedrijf voor het Corporate ESG Ambition-programma van Belfius, een aanpak die Belgische ondernemingen een versnelling hoger laat schakelen in duurzame transitie, zowel op het vlak van Environmental, Social als Governance. Een gesprek over het pad naar duurzaamheid en de lessen die onderweg werden geleerd.
Het belang van ESG kan moeilijk overschat worden, en dat geldt in het bijzonder voor een beursgenoteerde onderneming, zoals Vastned. Elk kwartaal waarderen deskundigen de portefeuille, waarbij duurzaamheidsvereisten steeds meer aan gewicht winnen. Als een pand bijvoorbeeld niet goed is geïsoleerd, reflecteert zich dat in de waarde van het vastgoed. Maar ook de stakeholders – zoals huurders – zijn vragende partij. "Sinds de energiecrisis hechten huurders meer belang aan een energie-efficiënt pand en dat zie je ook in de huurprijs die ze bereid zijn te betalen", vult Bosman aan.
Het groeiende belang van ESG vertaalde zich in een striktere wetgeving, de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD). In februari 2025 lanceerde de Europese Commissie het ‘Omnibus’ voorstel om de bestaande CSRD-regelgeving te vereenvoudigen en te stroomlijnen. Dit voorstel moet nog worden omgezet in Belgische wetgeving en zal tot gevolg hebben dat Vastned twee jaar uitstel zal verkrijgen voor de implementatie van CSRD. Op basis van de huidige criteria verplicht deze EU-richtlijn bepaalde ondernemingen vandaag en in de toekomst te rapporteren over de sociale en milieugerelateerde impact van hun activiteiten. Daarom startte Vastned in 2023 met het opstellen van een ‘dubbele materialiteitsbeoordeling’. Barbara Gheysen legt uit: "We hebben een analyse gedaan vanuit twee perspectieven. Enerzijds de impact van onze activiteiten op het milieu en de maatschappij, anderzijds de financiële materialiteit: de mogelijke impact op de financiële resultaten van Vastned. Deze analyse helpt ons om in gesprek te gaan met onze stakeholders en stap voor stap, gestuurd door concrete ESG-engagementen, duurzaamheid verder uit te rollen."
"Dubbele materialiteitsanalyse geeft ons zicht op onze sociale en milieu-impact, en op mogelijke financiële impact"
Uit de analyse bleek dat Vastned vooral een verschil kan maken in het sociale luik, meer bepaald het verbeteren van de leefbaarheid in steden door ervoor te zorgen dat er na sluitingstijd nog beweging in de stad is. Bosman verduidelijkt: "We gaan in overleg met steden en gemeenten en bepalen samen de beste invulling voor leegstaande verdiepingen van kantoren tot woonunits. Zo creëerden we prachtige appartementen in een 19e eeuws pand dat uitkijkt op de Antwerpse Leysstraat. In de Brusselse Nieuwstraat richten we boven een winkelpand 3 appartementen in die zullen worden verhuurd. Op die manier willen we ertoe bijdragen dat iedereen in het hart van de stad kan wonen tegen een betaalbare prijs. Ook dat vinden we belangrijk." De inspanningen van Vastned binnen het socio-culturele luik gaan nog verder. "We willen het cultureel erfgoed mee in stand houden. Zo hebben we in Antwerpen de vroegere winkel van de speciaalzaak voor tafelsierkunst Tilquin in onze portefeuille. Niet alleen de gevel, maar het hele pand en zelfs het interieur is geklasseerd. Meer en meer willen we ook inzetten op het ontsluiten en communiceren van de geschiedenis van onze panden." Vastned renoveerde ook met grote zorg het prachtige pand in de Zonnestraat in Gent waar vandaag AS Adventure zijn intrek heeft. De verdiepingen werden opengebroken waardoor het licht van de schitterende, glazen koepel opnieuw tot op de benedenverdieping valt. Ook andere authentieke elementen – het houtwerk, de balustrades – werden in ere hersteld. De inspanningen bleven niet ongemerkt en het pand won in 2018 de Gentse Monumentenprijs. Mooi gerenoveerde, historische winkelpanden verhogen de belevingswaarde en trekken mensen naar de stad, weet Bosman: "In de huidige retailmarkt zien we dat omnichannel winkelen meer aan belang wint. Klanten zien online iets moois, maar gaan naar de winkel om te passen, te bestellen of te retourneren. Het is belangrijk om hen dan een fijne beleving te bezorgen ."
"Cultureel erfgoed in stand houden"
Maken de activiteiten van Vastned dan minder het verschil op milieuvlak? Bosman: "Eerst en vooral: een gebouw dat al 200 jaar meegaat, is – althans op het vlak van levensduur – al behoorlijk duurzaam. Tegelijk zijn deze historische gebouwen natuurlijk niet echt energiezuinig. Wanneer onderhouds- of herstellingswerken moeten gebeuren, maken we eerst een grondige studie. We bekijken of zonnepanelen mogelijk zijn, of we het dak beter kunnen isoleren, welke duurzame materialen we kunnen inzetten bij renovatie… Maar dat is geen eenvoudige oefening gezien het historische karakter van onze panden. In onze portefeuille zit bijvoorbeeld de H&M-winkel in Brugge, waar de volledige binnenstad UNESCO-werelderfgoed is. We bespreken elke ingreep met de dienst erfgoed van de stad en maken gebruik van lokale kennis en vakmensen, bijvoorbeeld wanneer het dak lekt en er een dakpan moet worden vervangen."
"UNESCO-werelderfgoed energiezuinig renoveren is niet eenvoudig"
Op 1 januari 2025 nam de Belgische dochter (Vastned Belgium ) via een omgekeerde grensoverschrijdende juridische fusie de Nederlandse vennootschap Vastned Retail nv over. De hervorming naar een eenvoudigere structuur met één bestuursorgaan past binnen het streven naar ‘good governance’. De lichtere structuur komt bovenop de vereisten rond goed bestuur, inherent aan een gereglementeerde vastgoedvennootschap (GVV) onder toezicht van de FSMA. Gheysen: "We hebben vandaag een veel gezondere, duurzamere manier van besturen."
Begin 2023 stapte Vastned in het Corporate ESG Ambition-programma van Belfius. De aanpak wil Belgische ondernemingen helpen bij het uittekenen en concreet realiseren van een doordachte ESG-strategie. Bosman: "We wilden duurzaamheid echt ten gronde aanpakken en Belfius is één van de financiële instellingen die op dat vlak prominent de kar trekken. Ze zijn echt een waardevolle partner. Hun Corporate ESG Ambition-programma heeft ons geholpen om binnen de verschillende pijlers – E, S en G – een aantal engagementen te bepalen."
In de eerste plaats verhuisde het bedrijf naar een energiezuinig kantoor met betere ventilatie, minder warmteverlies en daardoor minder CO 2-uitstoot. Het nieuwe kantoor baadt in daglicht, stimuleert connectie tussen de medewerkers, ligt goed bereikbaar aan de Antwerpse ring in Berchem en is – dankzij laadpalen voor elektrische wagens én fietsen – ook op vlak van mobiliteit futureproof. "We moeten wel, één van onze medewerkers komt elke dag, in weer en wind, met een elektrische fiets naar kantoor", lacht Bosman.
Ook binnen de tweede – sociale - pijler laat het bedrijf zich niet onbetuigd. De vastgoedspeler engageerde zich om meer te investeren in de opleiding van de medewerkers.
Binnen de derde pijler, ‘good governance’, maakte Vastned zijn engagement concreet door het aandeel van de bestuurdersbezoldiging dat gekoppeld is aan ESG-doelen te verhogen naar 20%. Bosman blikt terug: "We hebben het voorbije jaar toegewerkt naar de realisatie van deze drie doelstellingen en ze ook effectief gehaald. Toch is dit geen eindpunt. We zijn volop bezig met het bepalen van nieuwe doelstellingen."
Het traject naar meer duurzaamheid verliep bij Vastned zonder noemenswaardige problemen. Toch delen Bosman en Gheysen graag hun ervaring en best practices:
Ook stakeholders zijn bezig met het uitrollen van hun duurzaamheidsaanpak. Ga met je partners in gesprek, de kans is reëel dat jullie elkaar kunnen helpen en versterken. Barbara Gheysen: "We zijn momenteel bezig aan een herfinanciering en bekijken met de bank de mogelijkheden voor duurzame financiering. Die wisselwerking inspireert."
Sven Bosman: "Definieer doelstellingen die realistisch zijn op korte, middellange en lange termijn. Hou rekening met je capaciteit en de toch wel complexe regelgeving. Het heeft geen zin om jezelf onrealistische doelen op te leggen."
Wees niet te verlegen om uw netwerk of consultants aan te spreken en maak gebruik van de beschikbare expertise. Sven Bosman geeft een voorbeeld: "Belfius heeft ons in contact gebracht met een specialist in laadpaaloplossingen. Zo zaten we direct aan tafel met een expert ter zake en konden we sneller onze doelstelling realiseren."
Barbara Gheysen: "Werk maken van duurzaamheid is een project van lange adem. Om tempo te maken is het belangrijk om een stappenplan uit te werken en de timeline te volgen. Samenwerken met partners kan hierbij helpen. "
• Gereglementeerde Vastgoedvennootschap (GVV) gespecialiseerd in winkelvastgoed
• Op 1 januari 2025 heeft Vastned (Belgium) een omgekeerde grensoverschrijdende juridische fusie uitgevoerd met het Nederlandse moederbedrijf Vastned Retail nv, waardoor de waarde van de vastgoedportefeuille steeg van 322 miljoen naar 1,2 miljard euro.
• Sinds 2023 actief in het Corporate ESG Ambition-programma van Belfius
Sven Bosman
Barbara Gheysen